Tên di sản : Đền thờ Tướng Quân Hoàng Văn Luyện
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 3283/QĐ – CT
Giới thiệu
Theo các cụ cao niên trong làng thì trước đây di tích được làm khá rộng và khang trang, nằm trên khuôn viên côn xứ Xá Phạm bao gồm 1 nhà tiền đường và 1 nhà hậu cung liên kết với nhau theo hình chữ Đinh (J). Hai bên sân phía trước có hai nhà giải vũ. Trên các bờ hiên cột kèo nhà tiền đường chạm khắc hoa văn tinh xảo rất đẹp. Nhà hậu cung xây dựng trên khu mộ phong, bố cục hài hoà cân xứng với nhà tiền đình.
Tiền đường là một ngôi nhà 3 gian kiến trúc gỗ thiết kế theo kiểu bít đốc. Hai bên hiên trước, sau đừng ván nong. Nhà tiền đường thiết kế kiểu chồng rường bao gồm 4 vì, mỗi vì 5 hàng chân cột, 3 cột cái và 2 cột quân. Ở hai đầu vì hồi thuận có khắc hình chữ thọ, chữ phúc, phía dưới viết "Mậu chi tùng" và "Tích thiện đường" ở hai vì đối xứng nhau.
Kích thước tính theo chiều dọc.
Từ cột hiên trước (cột quân) đến cột cái là 1m
Từ cột cái đến cột cái là 0,80m
Từ cột cái ��ến cột cái là 1,50m
Từ cột cái đến cột hiên sau( cột quân) là 0,90m
Kích thước tính theo chiều ngang.
Gian thứ nhất từ cột đến cột 2,15m
Gian thứ hai (gian giữa) từ cột tới cột 2,20m. Gian thứ 3 bằng gian thứ nhất.
Ba gian nhà được làm cân đối ba bộ cửa bức bàn, ngày nay hai gian bên hồi đã tu sửa dụng ván nong chỉ còn bộ cửa giữa cao 1,70m, rộng 1,20m. Bên 2 trên cửa giữa, phía trong viết hàng chữ “Đức Lưu Quang”, kích thước cao 0,70m. Phía dưới cửa, từ bậc cửa đến nền nhà cao 0,30m.
Sau tiền đền là hậu cung, hậu cung mới được trùng tu lại xây tường bao xung quanh. Hậu cung được thiết kế theo hai cấp, bên trong chính tẩm đặt thánh vị, bên ngoài là nơi ngôi ngự tế. Kích thước nhà hậu cung: Rộng 1,50m, dài 4,55m. Hậu cung do mới trùng tu, tôn tạo lại nên không đặc sắc nhiều về mặt kiến trúc.
Cho đến ngày nay di tích còn lại những hiện vật sau: Trống gỗ cũ: 01 cái; Bát hương đá: 02 cái; Ngai thờ cổ: 01 cái; Thánh vị gỗ: 01 cái; Đèn nến bằng đồng: 02 cái; Hộp sắc gỗ: 01 hộp; Sắc phong: 03 đạo; Gia phả: 02 cuốn; Văn cúng: 01 cuốn…và nhiều các hiện vật khác.